Nụ hôn ấy thật đặc biệt, vì nó tạo cho người xem biết bao cảm xúc và cả sự ngưỡng mộ với người đã tạo ra một cảnh bất hủ dựa trên thần thoại La Mã ấy.

Trong 6 năm, từ 1787 đến 1793, nhà điêu khắc vĩ đại người Italia Antonio Canova (1757-1822) đã biến một khối đá cẩm thạch trắng mỗi chiều 2 mét và lạnh lẽo ấy thành một tuyệt phẩm mà ở đó người ta có thể cảm nhận được hơi thở của cuộc sống, sự mịn màng của da thịt, sự uyển chuyển của động tác và cảm xúc nồng nàn từ nụ hôn lứa đôi.

“Cupid và Psyche” là tên tác phẩm ấy, một kiệt tác chịu ảnh hưởng của phong trào nghệ thuật Tân Cổ điển lúc nó đang thoái trào và chuyển sang phong trào Lãng mạn. Nhà điêu khắc đã làm cho một khoảnh khắc trở nên bất tử: nàng Psyche, trong thần thoại La Mã tượng trưng cho tâm hồn, được thức tỉnh nhờ nụ hôn của Cupid, thần tình yêu, người yêu nàng thiết tha.

Bức tượng cũng như tác phẩm “Con lừa vàng” của nhà văn La Mã Lucius Apuleius Platonicus (125-180 sau Công nguyên) dựa trên thần thoại La Mã mà Canova lấy làm cảm hứng là một tuyên ngôn về tình yêu. Tình yêu, trong bất cứ dạng thức nào, có thể thức tỉnh và tưới tắn tâm hồn của chúng ta.

Những nét mềm mại trên gương mặt của Cupid, đôi mắt vẫn đang nhắm hờ của Psyche, vòng tay ôm của chàng vào ngực nàng, một tay nâng đầu nàng về phía mình và nàng cũng vươn tay ra để ôm lấy đầu chàng, trong khi cơ thể họ dựa vào nhau, trên vai Cupid vẫn còn đôi cánh và ở hông chàng là bó tên để chàng bắn vào ai đó và làm người đó say đắm trong tình yêu, được Canova thể hiện quá tài tình bằng những dụng cụ điêu khắc của mình.

Đấy là khi tâm hồn (Psyche) gặp được tình yêu cháy bỏng (Cupid) trong một khoảnh khắc tuyệt đẹp thể hiện bằng nụ hôn. Psyche, một người trần mắt thịt, đã gắn kết với Cupid, một vị thần, theo cách ấy. Câu chuyện Cupid và Psyche được người đời giải thích ngụ ý về sự phiêu du của tâm hồn con người khát khao được hòa nhập với tình yêu làm một.

“Cupid và Psyche” lấy cảm hứng từ tác phẩm nổi tiếng của Platonicus, một trong những câu chuyện thần thoại lãng mạn nhất trong văn học, bởi nó kể về một tình yêu bị ngăn trở bởi sự ghen tị và đố kị, nhưng sau khi vượt qua bao khó khăn, tình yêu đã thắng. Platonicus kể về một cô gái có tên Psyche vô cùng xinh đẹp, xinh đến mức được so sánh với nữ thần sắc đẹp Venus, điều khiến cho Venus rất tức giận vì cho rằng không có ai trên thế gian này được đẹp bằng hoặc hơn nàng.

Thế là Venus sai con trai mình là Cupid xuống hạ giới và lấy mũi tên của mình bắn vào Psyche với mưu đồ khiến nàng yêu một người đàn ông thô lỗ sẽ không bao giờ đáp lại tình cảm của nàng, khiến nàng suốt đời bất hạnh. Nhưng khi Cupid bay xuống và nhìn thấy Psyche, chàng ngay lập tức đem lòng yêu nàng. Chàng đưa nàng về cung điện của mình, nhưng vì là một vị thần, chàng đặt ra điều kiện là chuyện tình của họ sẽ tồn tại mãi mãi nếu như Psyche hứa không nhìn mặt chàng. Nhưng vì quá tò mò, một đêm nàng rọi đèn đi ngắm chàng và vô tình đánh rơi một giọt dầu làm Cupid tỉnh giấc.

Sự cố ấy khiến cho Cupid và Psyche phải xa nhau. Psyche bèn tìm đến Venus để xin tha thứ, nhưng nữ thần đặt ra biết bao thử thách và nàng vượt qua tất cả. Chưa buông tha, Venus đày nàng xuống âm phủ, bắt nàng phải lấy được bí quyết sắc đẹp của nữ thần Proserpine. Một lần nữa, Psyche lại vượt qua thử thách, mang về một cái lọ có chứa trong đó một bí mật về giấc ngủ và Proserpine khuyên nàng không bao giờ mở ra. Nhưng lại vì tò mò, Psyche mở ra và ngay tức khắc chìm trong một giấc ngủ ngàn thu.

Thấy thế, Cupid hôn nàng và nàng tỉnh giấc. Sau đó, Cupid xin thần Jupiter (chúa tể của các vị thần trong thần thoại La Mã, chính là thần Zeus trong thần thoại Hy Lạp) cho phép Psyche trở nên bất tử. Họ cưới nhau và có một đứa con có tên Voluptas (Hạnh phúc). Psyche trở thành nữ thần bảo trợ của các cô gái.

Bức tượng “Cupid và Psyche”, cao 1m55, bề ngang 1m68, hiện đang trưng bày ở bảo tàng Louvre, Paris, Pháp. Một phiên bản khác của bức tượng hiện đang trong bảo tàng Hermitage ở Saint Petersburg, Nga. Mình là một người may mắn vì đã được tận mắt xem hai phiên bản này trong những chuyến thăm các bảo tàng lớn và uy tín bậc nhất thế giới này…